Δεξιότητες για Παιδιά του Δημοτικού

Προάγοντας την Προστασία του Παιδιού (από έκδοση του ΚΕΘΕΑ εγκεκριμένη από το Π.Ι.)

Ενότητα 6. Προσέχω τον εαυτό μου

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
ΤΙΤΛΟΣ		6.4 Ασφαλείς άνθρωποι, ασφαλείς χώροι, ασφαλή πράγματα
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣ ΧΡΟΝΟΣ		1 ώρα εισαγωγή τουλάχιστον 2 ώρες για τα κολάζ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1		Φανταζόμαστε: «Ο ασφαλέστερος χώρος για μένα». Νιώθω ανασφαλής.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2		Δράση σε τρεις μεγάλες ομάδες. Εντοπίζουμε ασφαλείς και μη ασφαλείς χώρους, Φτιάχνουμε ένα κολάζ για τη «Διατήρηση της ασφάλειας», «Είμαι ασφαλής στο σπίτι», «Είμαι ασφαλής στο σχολείο» και «Είμαι ασφαλής στην κοινότητα και στο περιβάλλον».
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ		Συζήτηση και ανταλλαγή σε ομάδες. Προσωπική εφαρμογή των γνώσεων. Γραπτή αξιολόγηση στα ντοσιέ: «Τρία πράγματα, που έμαθα σε αυτό το μάθημα είναι.....»
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ		να σχεδιάσουν και να απευθύνουν προσκλήσεις στους γονείς και στα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας τους να έρθουν να δουν τη δουλειά που έκαναν σχετικά με τη «Διατήρηση της ασφάλειας» και να σκεφτούν και να καλέσουν και άλλους, π.χ. άλλες τάξεις, κλπ.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ / ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ

Η διατήρηση της ασφάλειας είναι μια έννοια που υπάρχει σε κάθε τομέα της ζωής μας από τη βρεφική ηλικία έως το θάνατό μας. Θα ήταν αδύνατο να καλύψουμε όλες τις πτυχές του θέματος σε ένα μάθημα και να μελετήσουμε εκτενώς γνώση, στάση, δεξιότητες και συμπεριφορά. Το μάθημα «Ασφαλείς άνθρωποι, ασφαλείς χώροι, ασφαλή πράγματα» αποτελεί εισαγωγική ενότητα με την προοπτική περαιτέρω μελέτης και επέκτασης σε κάποια εργασία στην τάξη. Μπορείτε να το εφαρμόσετε με τρεις διαφορετικές ομάδες που πραγματεύονται διαφορετικά θέματα και ανταλλάσσουν απαντήσεις ή οι ομάδες αλλάζουν θέμα σε τρία διαφορετικά μαθήματα. Προτείνουμε να χωρίσετε τις ομάδες από πριν φροντίζοντας να είναι μέσου όρου ικανότητας, και να μοιράσετε ρόλους μέσα στην ομάδα. Το μάθημα προσφέρει ευκαιρίες για την μελέτη των στερεοτύπων του διαχωρισμού. Προσοχή: σε αρκετές περιπτώσεις οι ενήλικες δεν θα επιτρέψουν στα παιδιά να αναλάβουν κάποιες ευθύνες. Καλό θα ήταν να αναγνωρίσετε αυτό το γεγονός. Είναι σημαντικό να μην υπάρχουν ίχνη αποτυχίας για τα παιδιά. Θα πρέπει να δείξετε ευαισθησία σε ξεχωριστές περιπτώσεις.

ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Να δοθεί η ευκαιρία στα παιδιά:

να σκεφτούν ανθρώπους, χώρους και πράγματα, και τους παράγοντες που τα καθιστούν ασφαλή ή όχι.
να βρουν τρόπο να διατηρήσουν τη δική τους ασφάλεια και την ασφάλεια των άλλων σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους, στο σπίτι, στο σχολείο, στην κοινότητα.
να ετοιμάσουν μια έκθεση σχετικά με τη «Διατήρηση της ασφάλειας», για το σχολείο, το σπίτι και τους φίλους.

ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΕΙΤΕ

στυλό, μολύβια, χαρτιά.
έναν πίνακα ή μεγάλα χαρτιά, και χοντρούς μαρκαδόρους.
χαρτί, κόλλα, χρωματιστά χαρτιά, ψαλίδια, υλικά για χρωματισμό, υλικά για τα κολάζ αρκετά για τρεις μεγάλες ομάδες.
τρεις μεγάλες επιγραφές: Στο Σπίτι, Στο Σχολείο, Στην Κοινότητα και το Περιβάλλον.
ένα μεγάλο φύλλο χαρτί ή πίνακα με ερωτήσεις για τις ομάδες βλ. Δραστηριότητα 2.
αρκετά βιβλία αναφοράς σχετικά με τη διατήρηση της ασφάλειας.
τρεις χώρους έκθεσης.
ατομικά τετράδια.

ΠΡΟΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Τα παιδιά θα μπορούσαν:

να φτιάξουν έναν κατάλογο με όλους τους ανθρώπους, χώρους και πράγματα γύρω τους, μέσα και έξω, στο σπίτι, στο σχολείο και στην κοινότητα και το περιβάλλον, που δεν είναι ασφαλή.

Εναλλακτικές δραστηριότητες

Τα παιδιά θα μπορούσαν:

να αρχίσουν, συζητώντας τις δικές τους εμπειρίες, από ατυχήματα και ανασφαλείς καταστάσεις.
να βρουν στατιστικά στοιχεία από την ΕΣΥΕ (Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος), να τα μετατρέψουν σε διαγράμματα και να μελετήσουν τα συχνότερα μέρη, ηλικίες, ώρες όπου συμβαίνουν ατυχήματα κλπ..
να κάνουν μια έρευνα στο σχολείο σχετικά με τις αντιλήψεις των παιδιών ως προς ανθρώπους, χώρους, πράγματα που δεν είναι ασφαλή.
να φτιάξουν την περίληψη μιας τυπικής ημέρας στο σπίτι, στο σχολείο και έξω και να εντοπίσουν πιθανές μη ασφαλείς, επικίνδυνες καταστάσεις.

ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ

προστατευμένος πνίγομαι • σίγουρος • προσέχω • τρομαγμένος • ασφαλής κώδικες • μειώνω τον κίνδυνο • φροντίζω • προετοιμάζω • σκέφτομαι από πριν • φυλάω • προστατεύω • αγχώδης • υπευθυνότητα • βοήθεια • υποστήριξη • προσεκτικός • μη ασφαλής • ρίσκο • φοβισμένος • δεν βιάζομαι • κίνδυνοι • κανόνες και κανονισμοί • εκτιμώ την κατάσταση • γνωρίζω τους κινδύνους

ΠΛΑΝΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Εισαγωγή
	Αναφέρετε το σκοπό του μαθήματος. Εξηγήστε στα παιδιά ότι σήμερα θα εργαστούμε σε τρεις ομάδες, ερευνώντας τρεις διαφορετικούς χώρους. Εχει σημασία να καταγράφουν αυτά που βρίσκουν και να είναι έτοιμα να παρουσιάσουν τη δουλειά τους στις άλλες ομάδες ώστε να επωφεληθούν όλοι.
Δραστηριότητα 1
	Ζητήστε από τα παιδιά να κλείσουν τα μάτια τους και να σκεφτούν κάποια στιγμή που αισθάνθηκαν απολύτως ασφαλή. Ρωτήστε τα: Πού είστε; Φανταστείτε το χώρο, το περιβάλλον, τους ανθρώπους. Πώς αισθάνεστε; Γιατί αισθάνεστε τόσο ασφαλείς; Ζητήστε από τα παιδιά να ανοίξουν τα μάτια τους όταν είναι έτοιμα και να ανταλλάξουν σκέψεις και συναισθήματα καθώς και τα μέρη που βρίσκονταν και αισθάνονταν ασφαλή. Καταγράψτε λέξεις σχετικές με τα συναισθήματα για μελλοντική χρήση. Επαναλάβετε την άσκηση, αυτή τη φορά όμως ζητώντας τους να σκεφτούν ένα μέρος όπου αισθάνονταν ανασφαλή και σε κίνδυνο. Ρωτήστε τα: Που είστε; Τι συμβαίνει; Πώς νιώθετε; Γιατί αισθάνεστε τόσο ανασφαλή; Για μια φορά ακόμη ζητήστε τους να μοιραστούν μαζί σας τις σκέψεις και τα συναισθήματα τους, καταγράψτε λέξεις σχετικές με τα συναισθήματα. Δείξτε τους τα δύο φυλλάδια με «συναισθήματα».
Δραστηριότητα 2
	Χωρίστε τα παιδιά σε τρεις μεγάλες ομάδες. Δείξτε τις παρακάτω ερωτήσεις σε όλα τα παιδιά: Ζωγραφίστε τον εαυτό σας να είναι ασφαλής μέσα και έξω από το σπίτι, γράψτε από τι είστε ασφαλείς και πώς το καταφέρνετε. Ποιοι άλλοι τρόποι υπάρχουν για να διατηρήσετε την ασφάλεια σας; Ποιος σας βοηθάει; Εσείς πώς βοηθάτε τους άλλους; Ζητήστε από τα παιδιά να απαντήσουν στις ερωτήσεις πρώτα μόνοι τους, κατόπιν με ένα συνεργάτη και τέλος με ολόκληρη την ομάδα τους. Ζητήστε τους να χρησιμοποιήσουν τις απαντήσεις τους για να φτιάξουν ένα μεγάλο κολάζ/ιστορία σχετικό με τη «Διατήρηση της ασφάλειας στο σπίτι», «Διατήρηση της ασφάλειας στο σχολείο» ή τη «Διατήρηση της ασφάλειας στην κοινότητα και το περιβάλλον», χρησιμοποιώντας ζωγραφιές, γραπτά, υλικά για χρωμάτισμα. Ενθαρρύνετε τα να συμπεριλάβουν: τα πράγματα από τα οποία προστατεύονται. κινδύνους σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους. γιατί οι άνθρωποι, οι χώροι και τα πράγματα δεν είναι ασφαλή, π.χ. τους λόγους γιατί και πότε τα ναρκωτικά και ή χρήση τους μπορεί να είναι επικίνδυνα. κανόνες για διάφορες δραστηριότητες, κινδύνους, π.χ. πώς προσέχουμε τα φάρμακα, πάω στο πάρκο ή σε ένα άλλο αγαπημένο μέρος, λέμε σε κάποιον πού είμαστε. τι κάνουμε όταν βρεθούμε σε κίνδυνο. ανθρώπους που φροντίζουν για τπ διατήρηση της ασφάλειας τους σε ποιον θα προστρέξουν για βοήθεια. τα συναισθήματα τους όταν είναι κα όταν δεν είναι ασφαλείς. Πείτε τους ότι υπάρχουν βιβλία που μπορούν να κοιτάξουν εάν θέλουν, μέσα στην τάξη. Αφήστε χρόνο στα παιδιά να κοιτάξουν τα κολάζ των άλλων ομάδων, να κάνουν ερωτήσεις και να πουν τη γνώμη τους.
Συνέχεια και αξιολόγηση
	Μιλήστε με τα παιδιά για τη δουλειά που έκαναν, γι' αυτά που έμαθαν, για τη συχνή ύπαρξη μη ασφαλών ατόμων και πραγμάτων σύμφωνα με την εμπειρία τους. Πιθανές ερωτήσεις: Η δουλειά που κάνατε σήμερα πώς θα σας βοηθήσει στο μέλλον να είστε ασφαλείς; Ζητήστε από τα παιδιά να γράψουν στα ντοσιέ τους τρία καινούρια πράγματα που έμαθαν για τη διατήρηση της ασφάλειας και για την ευθύνη που έχουν σχετικά.
Εργασίες για το σπίτι και την οικογένεια
	Ζητήστε από τα παιδιά: να ετοιμάσουν μια πρόσκληση για τους γονείς τους και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας τους να έρθουν στο σχολείο και να δουν την έκθεση για τη «Διατήρηση της ασφάλειας». να σκεφτούν και να φτιάξουν έναν κατάλογο με άλλους που θα ήθελαν να καλέσουν.
Επιπλέον εργασίες
	Τα παιδιά θα μπορούσαν: να καλέσουν ανθρώπους από την κοινότητα που συμβάλλουν στην διατήρηση της ασφάλειας τους, π.χ. τροχονόμοι, τοπική αστυνομία, να επισκεφτούν και/ή να μιλήσουν στην έκθεση. να φτιάξουν τραγούδια και μουσική για τη «Διατήρηση της ασφάλειας». να γράψουν παραστάσεις, ρόλους, κουκλοθέατρο για να τονίσουν το μήνυμα. να κάνουν έρευνες σχετικά με την κίνηση γύρω από το σχολείο τους και να συμπεριλάβουν τα αποτελέσματα στην έκθεση τους. να ερευνήσουν σε βάθος τα στερεότυπα και το διαχωρισμό, π.χ. κρίνω κάποιον από την εξωτερική του εμφάνιση. να ετοιμάσουν μια έκθεση για τα μικρότερα παιδιά του σχολείου. να ετοιμάσουν και να γράψουν σε κασέτες μηνύματα για τη διατήρηση της ασφάλειας.