Στερεά Ελλάδα / Ρούμελη - Γενικά

Βρίσκεται στο νότιο τμήμα του καθαρά ηπειρωτικού κορμού της χώρας και αποτελεί την Κεντρική Ελλάδα ή Ρούμελη.

Η Στερεά Ελλάδα είναι το μεγαλύτερο μετά τη  Μακεδονία ηπειρωτικό τμήμα της χώρας. Το όνομά της οφείλεται στο γεγονός ότι μετά την Επανάσταση αποτελούσε το μόνο ηπειρωτικό μέρος της Ελλάδας. (Η Πελοπόννησος θεωρούνταν περισσότερο νησί). Ονομάζεται και Ρούμελη (χώρα των Ρωμιών, δηλ. των Ελλήνων) από τα χρόνια της φραγκοκρατίας.

Το έδαφός της είναι πολύ ορεινό. Το μεγαλύτερο τμήμα καλύπτεται από συγκρότημα ψηλών και απόκρημνων βουνών, που είναι συνήθως σκεπασμένα με πανύψηλα έλατα, πεύκα και βελανιδιές. Τα πιο πολλά είναι διακλαδώσεις της οροσειράς της Πίνδου.

Σπουδαιότερος ποταμός, στη Δ Στερεά κυρίως, είναι ο  Αχελώος που πηγάζει από την Πίνδο και εκβάλλει στο Ιόνιο πέλαγος. Το κλίμα γενικά είναι ήπιο, ξερό και υγιεινό.

Πολλά δημοτικά τραγούδια υμνούν τη Ρούμελη. Μαζί με την Πελοπόννησο, η Ρούμελη πρωτοστάτησε στον Αγώνα του 1821 επειδή οι συνθήκες εκεί ήταν πολύ ευνοϊκότερες. Οι κυριότεροι αγωνιστές της Στερεάς ήταν ο  Καραϊσκάκης, ο  Αθανάσιος Διάκος, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, ο  Μακρής, ο  Μακρυγιάννης κ.ά. Αθάνατα θα μείνουν τα ονόματα της  Αλαμάνας, της Γραβιάς, της Αράχοβας. Εξάλλου η  Αθήνα και η Θήβα (κυρίως η πρώτη) αναδείχτηκαν κατά την αρχαιότητα σε ηγέτιδες πόλεις. Στην Αθήνα του  Περικλή θεμελιώθηκε η δημοκρατία.

Η ιστορικότητα του χώρου διαφαίνεται και μέσα από τη θεματική των κλέφτικων τραγουδιών της. Τα τραγούδια αυτά που διακρίνονται για τη λιτότητα και πυκνότητά τους εκφράζουν άμεσα τις σκληρές συνθήκες κάτω από τις οποίες έζησε και έδρασε η κλεφτουριά.. Σε αντίθεση με πολλές άλλες περιοχές της πατρίδας μας, η Δυτ. Στερεά Ελλάδα, διατηρεί ακόμα και σήμερα πολλές μορφές λαϊκού παραδοσιακού πολιτισμού, γεγονός που ενισχύεται και από τις ιδιαίτερες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες.

Σύμφωνα με το πατροπαράδοτο εθιμικό της Ρούμελης, ο τσάμικος θεωρείται ο χορός του μερακλή και τον καταξιώνει στην τοπική κοινωνία.. Για τον λόγο αυτό θα περιγράψουμε  τον χορό αυτόν ως χορό της Στερεάς. Το ύφος, το ήθος ακόμα και η μορφή σε πολλές περιπτώσεις των διάφορων χορευτικών ιδιωμάτων είναι παρόμοια μ’ αυτά που περιγράφηκαν και για την Ήπειρο στις προηγούμενες σελίδες. Κι αυτό δεν πρέπει να μας ξενίζει αν αναλογιστούμε τις ομοιότητες τόσο του τοπίου όσο και των συνθηκών. Κατά συνέπεια, η διαμόρφωση του χαρακτήρα των κατοίκων και των συνηθειών τους επιβάλλονταν σχεδόν «νομοτελειακά» να είναι παρόμοια..

Η μόνη περιοχή της Στερεάς Ελλάδας που διαφοροποιείται ως προς τα υφολογικά χαρακτηριστικά των χορών της, είναι η περιοχή των Μεγάρων. Αυτό οφείλεται στην παραθαλάσσια θέση τους, η οποία δημιούργησε από πολύ νωρίς δυνατότητες εμπορικών και πολιτισμικών συνδιαλλαγών με την Μ. Ασία, την Πελοπόννησο και τα νησιά του Αιγαίου. Εδώ το κλίμα μεταλλάσσεται, ελαφραίνει, ο χορός γίνεται πιο πηδηχτός και το τσάμικο χάνει την αίγλη του. Στα Μέγαρα συναντώνται επίσης και χοροί προσαρμοσμένοι σε διαφορετικές εορτάσιμες ημέρες, και είναι τόσο πλούσια περιοχή σε χορευτικές παραλλαγές, που μόνη της έχει να επιδείξει περισσότερους χορούς απ’ όλη την υπόλοιπη Στερεά.

Πάρα πολλά από τα τραγούδια της Στερεάς είναι ιστορικά και κατατάσσονται στα κλέφτικα. Αποδίδονται σε ελεύθερο ρυθμικό σχήμα και χαρακτηρίζονται σαν καθιστικά ήτης τάβλας. Τραγουδιούνται αντιφωνικά και σε πολλές περιπτώσεις προηγούνται των χορευτικών τραγουδιών, ενώ έχουν έντονο θρησκευτικό και πατριωτικό περιεχόμενο.

 

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΣΑΪΤ

Αυτό το σάιτ χρησιμοποιεί Κώδικα Καταγραφής (ΚωΚ ή cookies) κυρίως για την προβολή διαφημίσεων από την Google - Τί είναι τα cookies...